Jadąc do Ustronia Morskiego (na wschód od Kołobrzegu) nie liczyłem na zastanie schronów w dobrym stanie technicznym, ale tym razem byłem negatywnie zaskoczony - złomiarze byli bardziej skuteczni niż się tego spodziewałem, a natura także zrobiła swoje. Bateria już od wielu lat stoi niepilnowana i spowodowało rozszabrowanie elementów metalowych oraz zarośniecie schronów, co ma tez pewne zalety.
Historia Baterii Artylerii Stałej (BAS), jak już parokrotnie wspominałem, sięga II Rzeczpospolitej oraz skutecznej obrony Helu w 1939 roku. Na bazie tych doświadczeń w okresie powojennym, w okolicach strategicznych punktów polskiego wybrzeża, postanowiono wybudować baterie nadbrzeżne wykorzystując radziecką technologię.
Kołobrzeg już od czasów średniowiecznych był ważnym ośrodkiem an polskim wybrzeżu. W ujściu Parsęty znajdował się port wojenny, który w okresie powojennym był także ważnym miejscem przy planowaniu obrony przeciwdesantowej. Z tego powodu postanowiono także i tu wybudować 31. BAS, która miała chronić podejście do porty od strony wschodniej. Rozważano kilka lokalizacji, ale ostatecznie z powodu kształtowania terenu i możliwości maskowania zdecydowano się umieścić ja na wschód od Ustronia Morskiego. Decyzja zapadła w 1953 roku i wtedy tez rozpoczęto budowę. W kolejnym roku wykonano już strzelania techniczne, jednak budowa baterii została faktycznie zakończona dopiero w 1959 roku. Jak w przypadku większości BASów w wyniku zmiany taktyki Układu Warszawskiego w latach 70 rozformowano baterię, jednak skład osobowy posłużył do utworzenia baterii przeciwlotniczej, która to ostatecznie na początku lat 90-tych została także rozformowana.
Typowa BAS składała się z 4 stanowisk ogniowych (schronów z armatami B-13 130 mm na górnej, odsłoniętej kondygnacji), punktów kierowania ogniem, centrali artyleryjskiej, magazynów amunicji, schronów dla załogi i infrastruktury technicznej, reflektora do oświetlania celu itp. W przypadku 31. BAS nietypowa jest budowa stanowisk ogniowych, ponieważ są one 3-kondygnacyjne, na górnej kondygnacji (poziom gruntu po stronie czoła schronu) znajdowała się armata, na środkowej pomieszczenia na łuski i ładunki miotające i dolnej dla obsługi. Same stanowiska zostały zlokalizowane na wysokich wzniesieniach. Cała baterią była chroniona Batalionowym Rejonem Umocnionym (BRU) umocnieniami przeciwdesantowymi dla piechoty zbudowanymi z betonowych prefabrykatów. Główny Punkt Kierowania Ogniem znajdował się na prawym skrzydle baterii - obecnie prawdopodobnie znajduje się na jego terenie Radiowe Centrum Nadawcze Marynarki Wojennej. Z obiektów dostępnych można odwiedzić wszystkie stanowiska ogniowe oraz Zapasowy Punkt Kierowania Ogniem umiejscowiony na wysokim wzniesieniu na lewym skrzydle baterii.
 |
| Stanowisko ogniowe |
 |
| Długie schody prowadzące na stanowisko ogniowe |
 |
| Zarośnięty widok z Zapasowego Punktu Kierowania Ogniem |
