niedziela, 14 stycznia 2018

Grupa warowna Wisielcza Góra

Teren dzisiejszej Polski jest bogaty w różnego typu umocnienia budowane na wypadek mniej lub bardziej odległej wojny. Jednym z ciekawszych obszarów pod względem umocnień XX-wiecznych jest teren dawnych Niemiec, III Rzeszy, dokładniej ich wschodniej granicy. Niemcy wybudowali na tym obszarze rozbudowane linie umocnień, które chroniła teren kraju oraz przede wszystkim Berlin od jednego z groźniejszych kierunków, z racji pobliskiej granicy i ewentualnego natarcia ze wschodu. Pierwszą, bo najważniejszą, najbardziej rozbudowaną i najciekawszą linią jest Miedzyrzecki Rejon Umocniony, który momentami zadziwia, a momentami nawet przytłacza swoim rozmachem. Mnogość zastosowanych tam rozwiązań technicznych i prawdopodobny koszt całego założenia aż przeraża. Na południe od niego była duża rzeka - Odra wzdłuż której wybudowano umocnienia Linii Środkowej Odry wykorzystując oczywiście te przeszkodę wodną.

Zakładając jednak wybudowanie tych linii umocnień najbardziej zagrożonym odcinkiem ewentualnej obrony od wschodu zaczęło być Pomorze. Co prawda tutaj granica była bardziej oddalona od stolicy, jednak ukształtowanie terenu i możliwość łatwego minięcia tędy silnych umocnień między Odrą i Wartą sugerowała wzmocnienie tego odcinka. Umocnienia miały dodatkowo chronić przewidzianą na tym obszarze koncentrację wojsk. W tym celu także w latach 30-tych XX wieku rozpoczęto wznoszenie linii umocnień od Warty aż do Morza bałtyckiego. Całe założenie z góry miało być mniej rozbudowane i wykorzystywać naturalne przeszkody terenowe - rzeki, jeziora, linie bagien. Nie bano się także wybudowania licznych urządzeń hydrotechnicznych - jazów, śluz których zadaniem było utrudnienie atakującym przełamania linii. Budowano głównie grupy schronów, które wymagały rozbudowania umocnień polowych takich jak np okopy itp w razie obrony.

Ciekawostką są jednak występujące tutaj nielicznie grupy warowne, składające się z kilku-kilkunastu ciężkich, uzbrojonych w artylerię schronów różnego przeznaczenia połączonych systemem tuneli. Budowano je w kierunkach potencjalnych natarć, tam gdzie teren temu sprzyjał. Jedną z nich jest Grupa Wisielcza Góra. Została ona wybudowana w pobliżu miejscowości Strzaliny koło Tuczna w latach 1931-37. Oprócz schronów, na pobliskich drogach zlokalizowano także dodatkowe zapory przeciwpancerne. Teren sprzyjał i sugerował budowę tutaj rozbudowanych umocnień. Górujące nad okolicą wzgórze (stanowiska obserwacyjne i ostrzał okolicy) od 3 stron posiada strome stoki kończące się w podmokłych dolinach, co sprzyjało ewentualnej obronie okrężnej do czego tego typu zgrupowania były przystosowane.

Pozostaje jeszcze wspomnieć o przełamaniu Wału Pomorskiego w tym miejscu na początku 1945 roku. Toczyły się tutaj ciężkie kilkudniowe walki, Armia Czerwona opanowała jednak Grupę w dość dobrym stanie 11 lutego 1945 roku. Jak w przypadku innych umocnień chroniących III Rzeszę od wschodu części naziemne zostały wysadzone - dzisiaj największą ciekawostkę stanowi tutejszy system tuneli położony kilkadziesiąt metrów pod ziemią.

W wyniku wysadzenia schronu od środka przemieścił się jego gruby strop

Pod ziemią

Pozostałość po innym schronie