wtorek, 10 lutego 2015

Cudze chwalicie, swego nie znacie - gmach Dyrekcji Kolei w Gdańsku

Historia kolei w Gdańsku sięga 1852 roku kiedy to połączono nasze miasto linią kolejową z Bydgoszczą. Niwelacja fortyfikacji oraz rozbudowa miasta przyczyniły się do gwałtownej rozbudowy sieci kolejowej w mieście pod koniec stulecia. W celu zarządzania całą infrastrukturą, która pod koniec XIX wieku liczyła już kilkadziesiąt kilometrów torów, powołano w 1895 roku Dyrekcję Kolei w Gdańsku. Jako siedziba służyły jej w pierwszych kilkunastu latach zabudowania szpitala Bożego Ciała przy dzisiejszej ulicy 3 maja. Rozrastający urząd wymagał jednak coraz większego budynku i w tym celu, w pobliżu linii kolejowej oraz dworca głównego, tuż przy wiadukcie Błędnik, wybudowano w latach 1911-14 olbrzymi budynek w stylu neobarokowym, który doskonale pasował do ówczesnej koncepcji pruskich urzędów. Do dzisiaj można obserwować monumentalizm całego założenia i przepych wystroju zewnętrznego jak i niektórych rozwiązań wewnątrz budynku. W środku natrafimy m.in. na długie korytarze z mnogością drzwi oraz efektowne klatki schodowe. Przewidziano także dalszą rozbudowę gmachu.

Kontynuując historię budynku oraz gdańskich kolei, po I wojnie światowej, po utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska (1921 r.) przeszły one w zarząd strony polskiej. Budynek był zajmowany przez administrację kolejową do 1933 roku, kiedy to Dyrekcję przeniesiono do Torunia. Był on także wykorzystywany przez polskie organizacje działające w Wolnym Mieście. W trakcie wojny budynek był użytkowany przez koleje pruskie oraz Wehrmacht. Po wojnie wrócił w ręce kolei, tym razem polskich.

Monumentalna fasada

Bardzo efektowne wejście widziane już z wyższej kondygnacji


W gmachu Dyrekcji Kolei


Połączenie starego z nowym

poniedziałek, 2 lutego 2015

3. BAS - kulminacja rozwoju baterii nadbrzeżnych

Kontynuując tematykę helskich perełek przeniosę się do Helu-Boru. 3. Bateria Artylerii Stałej (BAS) była uzupełnieniem koncepcji obrony wybrzeża i Zatoki Gdańskiej. Bateria składała się armat większego kalibru, które pozwalałaby na scalenie całego systemu i ewentualne podjęcie walki z cięższymi jednostkami wroga np. krążownikami. Dodatkowo na wypadek działań wojennych planowano utworzyć pozycję artyleryjsko-minową, w której 3. BAS odgrywałaby ważną rolę.