Góra Szwedów, czyli to co na Helu najpiękniejsze

Najwyższy czas przejść do głównych atrakcji Helu, czyli tego co interesujące, zaskakująco dobrze zachowane i oczywiście nieco zapomniane, czyli cywilizowana eksploracja dla każdego.

O historii militarnego Helu wspominałem już wielokrotnie przy okazji opisywanych budowli i jeszcze do niej wrócę. Tym razem chciałbym poświęcić ten wpis zaskakującemu miejscu, mianowicie Górze Szwedów. Jest to wysoka wydma (około 19 m n.p.m.) położona tuz nad plażą. Jej nazwa pochodzi najprawdopodobniej od szwedzkiego statku, który osiadł w tej okolicy w 1628 roku, jednak informacja ta nie jest do końca potwierdzona źródłami.

Latarnie morskie to także nieodłączny element półwyspu, który jest bardzo płaski i w razie niepogody mógłby stanowić poważne utrudnienie w nawigacji. W celu uniknięcia ewentualnych wypadków już od 1827 roku w okolicy cypla istniała latarnia morska, oczywiście nie jest to ta sama budowla, którą można zwiedzać dzisiaj, ponieważ obecna została ona wybudowana w trakcie II wojny światowej. W 1872 roku otwarto drugą pomocniczą latarnię w Jastarni-Borze (dzisiaj raczej Helu-Borze). Konieczność budowy tej latarni wynikała ze zbyt dużej odległości latarni na cyplu od tej z Rozewia. Aby cały system był skuteczny strefy oświetlenia obu latarni powinny się pokrywać, przynajmniej przy dopuszczalnych warunkach pogodowych. W 1931 roku postanowiono wybudować nową latarnie na Górze Szwedów, która miała w przyszłości zastąpić tę z Boru. Budowlę oddano do użytku w 1936 roku. Była to 17-metrowej wysokości metalowa konstrukcja na betonowej podstawie, sterowana i zasilana z Helu. Była użytkowana do 1990 roku, warto tutaj wspomnieć, ze do naszych czasów przetrwała w bardzo dobrym stanie. Oczywiście cały osprzęt został zdemontowany.

Kolejną "inwestycją" na Górze Szwedów było prawe boczne stanowisko obserwacyjne 3. Baterii Artylerii Stałej, naszej jedynej powojennej cięższej baterii artylerii nadbrzeżnej. Było ono wykorzystywane do prowadzenia obserwacji i w sytuacjach awaryjnych do namierzania celu.

Betonowy punkt obserwacyjny 3. BAS oraz latarnia

Wnętrze latarni

Szczyt latarni jest rewelacyjnym punktem widokowym

W stronę cypla.

Prawe boczne stanowisko obserwacyjne 3. BAS