DAG Bromberg - bombowa historia

Bydgoszcz, miasto położone nie tak dalekie od Trójmiasta, a jednak mało kto wybiera je jako cel swojego wyjazdu. Władze miasta dość silnie podkreślają atrakcje kulturalne, jednak najciekawsze moim zdaniem ciekawostki kryją się na jego południowych krańcach na granicy miejskich zabudowań i w Puszczy Bydgoskiej, a są nimi zabudowania po niemieckiej fabryce z okresu II wojny światowej DAG Bromberg.

Cała historia zaczyna się już we wrześniu 1939 roku, kiedy podjęta zostaje decyzja o budowie ogromnego kompleksu na obszarze kilkudziesięciu kilometrów kwadratowych produkującego materiały wybuchowe. O decyzji najprawdopodobniej decyduje dogodne położenie w pobliżu linii kolejowych, nieduża odległość od Wisły oraz dogodne leśne tereny ułatwiające maskowanie. Budowa rusza jeszcze jesienią 1939 roku. W latach 1942-45 stopniowo zostają oddane do użytku działy zajmujące się produkcją prochu bezdymnego, elaboracją amunicji, wytwarzaniem nitrocelulozy, nitrogliceryny, trotylu oraz dinitrobenzenu. Fabryka pracowała w zasadzie do ostatnich dni przed nadejściem Armii Czerwonej, jej ewakuacja nastąpiła na tydzień przed nadejściem frontu. Rosjanie przejęli fabrykę na dość długi okres czasu, bo od połowy stycznia do końca sierpnia 1945 roku, kiedy to zdemontowali wszystkie linie produkcyjne.

Po wojnie Polacy utworzyli tutaj także zakład produkcji materiałów wybuchowych m.in. Nitrochem. Dzisiaj tereny te są powoli przejmowane przez inne gałęzie gospodarki w ramach specjalnej strefy ekonomicznej. Najciekawsza część fabryki, czyli 2 równoległe linie produkcji nitrogliceryny jest w połowie zagospodarowana przez interesujące muzeum Exploseum. Można w nim prześledzić m.in. historię firmy DAG (Dynamit-Aktien Gesellschaft) sięgającą samego Alfreda Nobla, rozwój produkcji materiałów wybuchowych oraz interesujące rozwiązania techniczne wykorzystane na liniach produkcyjnych.

Jeden z niezagospodarowanych budynków z linii produkcyjnej nitrogliceryny (NGL)

Jw.

Duże przeszklenia na jednej ze ścian gwarantowały skierowanie fali wybuchowej na zewnątrz - linia NGL

Wystawa prezentująca historię produkcji nitrogliceryny

Zagospodarowana część linii NGL

Budynki pofabryczne rozsiane po okolicach, także miedzy współczesnymi magazynami i halami produkcyjnymi specjalnej strefy ekonomicznej